Vừa qua, thị trường phái sinh Việt Nam đã chính thức đánh dấu mốc 1000 phiên giao dịch. Mặc dù chưa được nhiều nhà đầu tư biết đến nhưng thị trường cũng đã đạt được nhiều thành tựu nhất định. Tình đến nay là 4 năm Việt Nam chính thức cho phép vận hành mô hình chứng khoán mới này. Cho đến nay, chính phủ vẫn đang hết sức khuyến khích và tạo điều kiện cho các nhà đầu tư. Nhiều dự thảo đã được thay đổi để hỗ trợ cho thị trường phái sinh trở nên mạnh mẽ hơn. Một trong những điều thành công nhất phải kể đến hợp đồng tương lai của VN30. Để tìm hiểu sâu hơn về nhũng gì thị trường phái sinh đã đạt được sau 1000 phiên giao dịch, hãy cùng chúng tôi theo dõi bài viết sau đây.
Mục lục
Phái sinh Việt Nam đánh dấu mốc 1000 phiên giao dịch
Ngày 06/8/2021 đánh dấu phiên giao dịch thứ 1.000 được tổ chức trên thị trường chứng khoán phái sinh (TTCKPS). Nhìn lại 4 năm về trước, ngày 10/8/2017, thị trường chứng khoán phái sinh khai trương hoạt động. Đánh dấu bước phát triển quan trọng của TTCK Việt Nam trong việc quản lý và vận hành một thị trường giao dịch sản phẩm mới, một kênh đầu tư mới. Đồng thời cung cấp công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả với chứng khoán trên thị trường cơ sở.
Phát triển thị trường phái sinh được xem là xu thế tất yếu đối với thị trường Việt Nam. Nó góp phần hoàn thiện cơ cấu thị trường cũng như cấu trúc hoạt động theo thông lệ quốc tế. Đó cũng là xu thế phát triển chung của thị trường chứng khoán thế giới. Trong số hơn 100 TTCK trên thế giới và trong khu vực, hiện có khoảng 40 thị trường phái sinh được đưa vào vận hành. Chúng đều có tốc độ tăng trưởng ổn định qua nhiều năm (theo số liệu của WFE và FIA).
Hiện tại, thị trường phái sinh Việt Nam đã đạt được những thành tựu nhất định. Trong đó phải kể đến hai sản phẩm tiêu biểu của thị trường phái sinh này. Đó là hợp đồng tương lai trên Chỉ số cổ phiếu (HĐTL VN30) và Hợp đồng tương lai trên Trái phiếu Chính phủ. Đáng chú ý, thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam ngày càng nhận được sự quan tâm mạnh mẽ của công chúng đầu tư; giới nghiên cứu; cơ quan truyền thông trong nước và thế giới.
Thành tựu sau 1000 phiên giao dịch
Ở Việt Nam, sau 4 năm hoạt động, TTCKPS đã có sự phát triển nhanh chóng, vượt các kỳ vọng đặt ra. Thể hiện rõ vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro, góp phần ổn định dòng vốn đầu tư trên thị trường cơ sở. Hiện tại, TTCKPS cung cấp 2 dòng sản phẩm. Đó là hợp đồng tương lai trên Chỉ số cổ phiếu (HĐTL VN30) và Hợp đồng tương lai trên Trái phiếu Chính phủ. Có hai loại trái phiếu chính phủ là HĐTL kỳ hạn 5 năm và HĐTL kỳ hạn 10 năm.
Thành công của VN30
Hiện nay, sản phẩm HĐTL VN30 có thanh khoản cao và ổn định nhất trên TTCKPS trong nước. Đặc biệt là trước những diễn biến phức tạp của đại dịch COVID19. Năm 2020, khối lượng giao dịch bình quân đạt 160.000 hợp đồng/phiên. Thị trường đã đạt kỉ lục giao dịch với HĐTL VN30 với 356.033 hợp đồng vào ngày 29/7/2020. Trong 7 tháng đầu năm 2021, kỉ lục giao dịch mới được xác định với 403.266 hợp đồng vào phiên giao dịch ngày 12/7/2021. Thống kê giao dịch tháng của HĐTL VN30 cho thấy một xu hướng phát triển tương đối ổn định của sản phẩm trong 1.000 phiên giao dịch. Đây là một thành tựu rất đáng để chúc mừng cho thị trường phái sinh.
So với HĐTL trên chỉ số VN30, dòng sản phẩm HĐTL trên TPCP thanh khoản chưa cao kể từ khi ra đời vào ngày 04/7/2019. Do còn tồn tại một số hạn chế gây trở ngại cho sự tham gia của Ngân hàng thương mại. Đây vốn được xem là đối tượng đầu tư quan trọng nhất mà dòng sản phẩm này hướng tới. Mặc dù vậy, trong dài hạn, HĐTL TPCP vẫn được các chuyên gia kì vọng sẽ trở thành công cụ phòng ngừa rủi ro lãi suất hiệu quả đầu tiên cho NHTM trên thị trường TPCP. Tổng khối lượng giao dịch HĐTL TPCP kỳ hạn 5 năm từ ngày 04/7/2019 đến hết ngày 06/8/2021 là 296 hợp đồng; khối lượng hợp đồng mở (OI) đạt 0 hợp đồng.
Sản phẩm HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm được công bố
Ngày 28/6/2021 vừa qua, SGDCK Hà Nội chính thức khai trương sản phẩm HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm. Mục tiêu đáp ứng sát hơn nữa nhu cầu phòng vệ trên thị trường TPCP cơ sở. KLGD của HĐTL TPCP kỳ hạn 10 năm tính đến hết ngày 06/8/2021 đạt 1.123 hợp đồng; OI là 149 hợp đồng. Mức giao dịch này tuy chưa cao nhưng cũng là tín hiệu tốt cho thị trường sau một thời gian thiếu vắng giao dịch với HĐTL trên TPCP.
OI toàn thị trường cũng được duy trì tăng ổn định qua các năm. Thị trường khai trương với OI là 202 hợp đồng. Đến ngày 31/12/2020, OI đạt 40.339 hợp đồng. Và tính đến cuối phiên giao dịch thứ 1.000, OI toàn thị trường đạt 37.614 hợp đồng. Con số này gấp 4,65 lần so với cuối năm 2017.
Từ khi TTCKPS ra đời, số lượng tài khoản giao dịch phái sinh liên tục gia tăng. Tính đến phiên giao dịch thứ 1.000, đã có 423.639 tài khoản được mở. Tăng gấp 24,75 lần so với cuối năm 2017. Về cơ cấu thành viên đã có 23 công ty chứng khoán là thành viên giao dịch trên TTCKPS. Điều này đóng góp tích cực vào hoạt động giao dịch sôi nổi trên thị trường.
Tiềm năng phát triển của thị trường phái sinh Việt Nam
Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được trong 1.000 phiên giao dịch qua, Sở GDCK Hà Nội đã và đang tiếp tục nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới. Có thể kể đến như: HĐTL trên chỉ số cố phiếu khác; HĐTL trên cổ phiếu đơn lẻ (SSF); Hợp đồng quyền chọn trên chỉ số chứng khoán và Hợp đồng quyền chọn trên cổ phiếu đơn lẻ (SSO). Lộ trình cho mỗi sản phẩm sẽ theo sát chủ trương được Chính phủ phê duyệt. Sao cho gắn với mức độ ổn định của hạ tầng công nghệ cũng như mức độ sẵn sàng của thị trường.
Về hệ thống công nghệ, hệ thống giao dịch bù trừ thanh toán mới thuộc gói thầu với Sở GDCK Hàn Quốc (KRX) đang được tích cực thử nghiệm. Khi hoàn thiện, được kì vọng sẽ cung cấp thêm nhiều chức năng giao dịch ưu việt cho thị trường phái sinh. Góp phần đảm bảo định hướng phát triển dài hạn của thị trường.
Cuối cùng, tiếp tục phát huy hiệu quả trong công tác giám sát trên TTCKPS cũng như giám sát liên thị trường. Cần đảm bảo thị trường vận hành thông suốt, hiệu quả và an toàn. SGDCK Hà Nội hi vọng thời gian tới, TTCKPS Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển với nhiều cột mốc đáng ghi nhận hơn nữa. Trở thành một kênh đầu tư đáng tin cậy của nhà đầu tư trên thị trường trong và ngoài nước.